1 sierpnia br. minęła 78 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Dla uczczenia tego wydarzenia w całym kraju odbyły się msze, marsze i apele pamięci, wystawy, a o godz. 17.00 włączone zostały syreny alarmowe. Gmina Radomyśl nad Sanem również włączyła się w obchody. W niedzielę, 31 lipca wystartował trzeci gminny Powstańczy Rajd Rowerowy.
Rajd był znakiem hołdu i pamięci o powstańcach warszawskich i mieszkańcach stolicy, którzy zginęli podczas trwających 63 dni walk z niemieckim okupantem. Na udział w rajdzie zdecydowali się rowerzyści, chcący w ten sposób zakomunikować o swoim patriotyzmie i oddać cześć pamięci walczącym o wolną Polskę. Uczestnicy wyruszyli z parkingu przy GCK w Chwałowicach oraz z Woli Rzeczyckiej, skąd wystartowała grupa harcerzy ze szczepu ZHP „Bieszczadnicy”. Wcześniej o godz. 17.00 minutą ciszy oddali hołd Powstańcom Warszawskim.
Z dwóch miejscowości uczestnicy dotarli do Radomyśla, na cmentarz na „Zjawieniu”. Tu, po powitaniu i wystąpieniu Z-cy Wójta Gminy Izabeli Szałaj, pod pomnikiem Ofiar II Wojny Światowej złożono kwiaty i zapalono znicze. Tego aktu dokonała delegacja samorządowa w składzie: Z-ca Wójta, radna powiatowa Leokadia Gugała i radne gminne Dorota Borys i Justyna Szwedo. Hołd bohaterom oddali także harcerze z Woli Rzeczyckiej.
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00 na rozkaz dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego. W dniu wybuchu powstania SS-Reichsführer Heinrich Himmler, powołując się na dyspozycję Hitlera, wydał rozkaz zniszczenia miasta i wyniszczenia ludności cywilnej Warszawy. Trwało 63 dni. Powstanie warszawskie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób poprawić międzynarodową pozycję legalnego rządu RP oraz zahamować realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski. Po wybuchu powstania Armia Czerwona wstrzymała ofensywę na kierunku warszawskim, a radziecki dyktator konsekwentnie odmawiał udzielenia powstaniu poważniejszej pomocy. Wsparcie udzielone powstańcom przez USA i Wielką Brytanię miało natomiast ograniczony charakter i nie wpłynęło w sposób istotny na sytuację w Warszawie. W rezultacie słabo uzbrojone oddziały powstańcze przez 63 dni prowadziły samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi, zakończoną kapitulacją 2 października 1944. W trakcie dwumiesięcznych walk straty oddziałów powstańczych wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Na skutek walk powstańczych oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej. Powstanie Warszawskie uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski.
P.C.
Fot. P. B.
