W poniedziałkowy wieczór, 23 stycznia 2023 roku, w 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego, społeczność radomyskiej gminy uczciła pamięć i złożyła hołd powstańcom.

Rocznicowe uroczystości rozpoczęły się koncelebrowaną Mszą Świętą w intencji poległych powstańców i Ojczyzny, odprawioną w Sanktuarium pod przewodnictwem ks. Damiana Zielińskiego. Nabożeństwo zwane „Mszą Powstańców” jest corocznie zamawiane przez Stowarzyszenie Grono Młodzieży Ziemi Radomyskiej w pierwszy poniedziałek po 21 stycznia.

W świątyni, w związku z uroczystością, powstała tematyczna scenografia przygotowana przez Stowarzyszenie Grono Młodzieży, a jej eksponaty są własnością Pana Zygmunta Janoszka. Obecne były poczty sztandarowe Stowarzyszenia Grona Młodzieży, harcerzy ze Stalowej Woli oraz delegacja samorządowców w składzie: wójt Jan Pyrkosz, z-ca wójta Izabela Szałaj, radni powiatowi: Leokadia Gugała i Marek Pater, radni gminni: Dorota Borys i Julian Geneja oraz dyrektor GCK Teresa Lachowska. Oprawę muzyczną „Mszy Powstańców” zapewniła radomyska orkiestra dęta oraz harcerze z Zaklikowa. Byli też harcerze z Radomyśla i Woli Rzeczyckiej.

Po nabożeństwie uczestnicy udali się na „Zjawienie”, gdzie pod „Krzyżem Powstańczym”, wybudowanym przez członków Grona Młodzieży w 1903r. w hołdzie walczącym w styczniowym zrywie niepodległościowym, złożono kwiaty i zapalono znicze. Hołd w tym miejscu oddali harcerze i samorządowcy oraz przedstawiciele Grona Młodzieży.

Uroczystości w Radomyślu upamiętniające te ważne i dramatyczne wydarzenia z 1863 roku dały wyraz pamięci miejscowej społeczności o Powstaniu Styczniowym. Były upamiętnieniem determinacji ówczesnych bohaterów w dążeniu do zrealizowania marzeń o wolnej i niepodległej Polsce.

Powstanie wybuchło w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku na mocy manifestu Tymczasowego Rządu Narodowego w Królestwie Polskim. Było zbrojnym wystąpieniem przeciwko Rosji i największym polskim powstaniem narodowym. Przyczyną jego wybuchu był nasilający się rosyjski ucisk narodowy na Polaków. Sam wybuch został poprzedzony wieloma manifestacjami patriotycznymi na terenie Warszawy, które były krwawo tłumione przez Imperium Rosyjskie i jego wojsko. Powstanie zostało przyspieszone przez pobór do wojska rosyjskiego ludności polskiej – tzw. branka. Tymczasowy Rząd Narodowy ogłosił manifest powstańczy, w którym wzywał do walki z zaborcami, jednocześnie gwarantując pewne dobra, m. in. zniesienie różnic stanowych.

Powstanie Styczniowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie, a także Litwę, Białoruś oraz część Ukrainy. Istotną rolę w powstaniu odegrał Romuald Traugutt, który zyskał wielką sławę jako dyktator powstania. Dowodził on jednym z oddziałów, a wszystkie swoje działania poświęcił ratowaniu zrywu, do końca walczył o niepodległość.

W noc wybuchu Imperium Rosyjskie dysponowało aż 100 tysięczną armią wobec zaledwie 6 tyś. powstańców. Wojsko polskie było wspomagane przez Polaków ze wszystkich zaborów, emigrację, a także przedstawicieli innych narodów, jednak wobec sił wroga było bezsilne. Ostatecznie Rosja zyskała dwukrotną przewagę liczebną nad powstańcami.

Powstanie Styczniowe, które trwało do jesieni 1864 roku zakończyło się klęską. Było najdłużej trwającym i najtragiczniejszym polskim powstaniem, podczas którego stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. W wyniku walk zginęło ok. 30 tys. powstańców, a prawie 38 tys. zostało zesłanych na Sybir.

P.C.