Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy upamiętniającej zamordowanego w 1940 roku w Katyniu oficera Wojska Polskiego mjr. Zdzisława Konopkę odbyła się 13 kwietnia 2022 roku w Antoniowie. W tym dniu oddano również hołd pamięci innym ofiarom zbrodni katyńskiej w miejscach pamięci położonych w: Chwałowicach, Witkowicach, Żabnie i Radomyślu. Wydarzenie, z inicjatywy wójta Jana Pyrkosza, zorganizowane zostało w Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

Głównym punktem środowych uroczystości, który poprowadziła dyrektor GCK Teresa Lachowska, było odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej dedykowanej majorowi Zdzisławowi Konopce.

Zdzisław Konopka urodził się w Antoniowie w 1895r. Był uczestnikiem wojny polsko – bolszewickiej. Po uzyskaniu stopnia kapitana Wojska Polskiego przeszedł do rezerwy, a następnie zmobilizowany do armii przed wybuchem II wojny światowej. Był oficerem służącym w składach amunicji w Stawach koło Dęblina. Podczas ewakuacji składnicy broni na Przedmoście Rumuńskie został aresztowany przez sowietów w okolicach Chełma i osadzony w więzieniu w Kozielsku. Zamordowany w kwietniu 1940r. w lesie katyńskim. Obecnie spoczywa tam w zbiorowej mogile.

Pamiątkową tablicę, zawieszoną w 2020 r. w 80. Rocznicę zbrodni katyńskiej na frontonie biblioteki w Antoniowie, odsłonili: wójt Jan Pyrkosz, prezes Stowarzyszenia PANDOZ Janusz Wrona i Zbigniew Markut – prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Obwodu Nisko-Stalowa Wola. Modlitwę za pomordowanych odmówił i poświęcenia tablicy dokonał ks. pr. Marek Mazur. Kwiaty pod tablicą złożyli samorządowcy: Jan Pyrkosz, Edward Wermiński, Izabela Szałaj oraz delegacja ŚZŻAK O/Nisko, Stalowa Wola w składzie: Zbigniew Markut, Tadeusz Puchalski, Władysław Potocki, Grażyna Bogacz i Mariusz Kowalik. Hołd złożyli również przedstawiciele Stowarzyszenia PANDOZ - Janusz Wrona i Dariusz Żmuda. Na uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy zaproszenie przyjęli także: publicysta i historyk Dionizy Garbacz, Leokadia Gugała, Tadeusz Stopyra, Tomasz Budziło, Bogdan Oszust.

W przemówieniu do zebranych wójt powiedział: – Ofiary zbrodni katyńskiej na terenie gminy są upamiętniane w sposób szczególny. Mjr Zdzisław Konopka to dziesiąta osoba, której poświęcamy pamięć i staramy się zachować dziedzictwo tej zbrodni. Odsłonięcie i poświecenie tablicy poświęconej mjr. Zdzisławowi Konopce miało być dokonane w 80. Rocznicę zbrodni katyńskiej, jednak pandemia nie pozwoliła na organizację uroczystości. Zbrodnia w Katyniu, można powiedzieć, to czyn narodu rosyjskiego. Mówi się, że to NKWD i osoby, które piastowały najwyższe stanowiska partyjne w związku sowieckim były odpowiedzialne za tę zbrodnię. Ale nie umniejsza to złej roli jaką odegrał naród rosyjski. Przykładem tego może być obecna sytuacja na Ukrainie, gdzie trwa brutalna wojna wypowiedziana w sposób nie sprowokowany przez Rosję narodowi ukraińskiemu. Przychodzi tu refleksja, że w tym kraju nie zmieniło się nic od czasu rewolucji październikowej. Naród rosyjski jest nadal agresywny wobec słabszych, a tę agresję ujawniał na przestrzenni ostatnich przeszło stu lat. Wojna na Ukrainie trwa, naród ukraiński broni się bardzo dzielnie. Rosjanie dokonują zbrodniczych czynów, które można określić aktami ludobójstwa.

10 kwietnia minęła 12. rocznica katastrofy smoleńskiej, podczas której zginęli pasażerowie samolotu, lecący do Katynia, aby oddać cześć pomordowanym jeńcom w 1940 r. Można domniemywać, że tu również dokonano zamachu stanu na Państwo Polskie. Miejmy to na uwadze dzisiaj, przy odsłanianiu tablicy jednego z blisko 22 tysięcy zamordowanych jeńców w Katyniu, Charkowie i Kalininie. Nigdy nie osądzono sprawców, a zbrodnia katyńska przez wiele lat w PRL była owiana tajemnicą. Taki był system radziecki, którego też w okresie powojennym doświadczył naród polski. Teraz zaś należy mieć nadzieję, że Ukraina zwycięży w tej wojnie i cały świat zrozumie czym jest imperializm rosyjski i jakim jest zagrożeniem dla wartości wypracowanych przez systemy demokratyczne od II wojny światowej”.

W tym dniu samorządowcy, z udziałem przedstawicieli lokalnych środowisk, odwiedzali także inne miejsca pamięci ofiar katyńskich.

Kwiaty i zapalone znicze złożono pod tablicą, zawieszoną na froncie WDK w Chwałowicach, upamiętniającą postać oficera Wojska Polskiego mjr Tadeusza Kirchnera pochodzącego z Chwałowic, zamordowanego przez sowieckie NKWD w Charkowie w 1940 roku.

Delegacja samorządowa złożyła kwiaty pod tablicą umieszczoną na ścianie domu ludowego w Witkowicach poświęconą zamordowanemu w 1940 r. w Kalininie policjantowi asp. Władysławowowi Rybakowi.

W Żabnie pod tablicą, zawieszoną na ścianie frontowej przydrożnej kaplicy, upamiętniającą st. post. Franciszka Główkę, zamordowanego w 1940r. w Charkowie i post. Eugeniusza Gębalę zamordowanego w Kalininie w 1940r. złożono kwiaty i zapalono znicze. Tutaj oprócz delegacji samorządu i ŚZŻAK pokłon oddali krewni śp. Eugeniusza Gębali: Helena Glanert i Władysław Borys.

Samorządowcy odwiedzili miejsce pamięci radomyskich „katyńczyków”. Wiązanki kwiatów i zapalone znicze złożono w Kościele na „Zjawieniu” pod tablicą upamiętniającą ofiary zbrodni katyńskiej z Radomyśla - kpt. Maksymiliana Chmurę, por. Franciszka Chmielowca, por. Jana Geneję, por. Kazimierza Geneję, starszego posterunkowego Wincentego Skoczka.

W środę, 13 kwietnia upamiętniono ofiary zbrodni katyńskiej, których tragiczny los nie był znany przed 1989 r. wobec ukrywanej i zakłamywanej przez władze komunistyczne historii. Wtedy jeszcze mord katyński, którego ofiarami było blisko 22 tysiące polskich obywateli, był w oficjalnej historii dziełem Niemców. W rzeczywistości była to wielka zbrodnia wojenna i planowa zagłada polskich elit dokonana przez najwyższe kierownictwo związku sowieckiego. Z rąk sowietów zginął kwiat inteligencji polskiej, elita II Rzeczypospolitej – oficerowie Wojska Polskiego, naukowcy, lekarze, artyści, nauczyciele, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej”. Makabrycznego mordu dokonano w sposób zaplanowany, bez sądów i na podstawie list śmierci.

Zorganizowane uroczystości pozwoliły godnie uczcić pamięć ofiar zbrodni katyńskiej. W ten sposób oddano pokłon tym, którym nasze pokolenie zawdzięcza odzyskanie niepodległości i wolności.

P.C.

Fot. M.L.