Z KAZIMIERZEM SKÓRĄ, wójtem gminy Grębów, rozmawia PIOTR JACKOWSKI

Kilkuletnie funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania „SANŁĘG” skłania do podsumowań w zakresie dotychczas przebytej drogi w ramach zawiązanego partnerstwa. Czy z dzisiejszej perspektywy może Pan stwierdzić, że przystąpienie Gminy Grębów do LDG było właściwym i potrzebnym krokiem?

Mimo, że urząd wójta pełnię pierwszą kadencję, to temat dotyczący tworzenia i początków działalności LGD „SANŁĘG” jest mi bardzo bliski. W 2004 roku zostałem członkiem Rady, w dalszych latach pracowałem w Zarządzie LGD. Na początku był okres szerokiej informacji i promocji – nasi radni bez większych problemów przyjęli uchwałę o przystąpieniu do LGD.
Z perspektywy czasu należy stwierdzić, że proces przystąpienia naszej gminy do LGD był sprawą oczywistą, nie budzącą żadnych wątpliwości. Wychodziliśmy z założenia, że w grupie siła i takie wspólne działania mogą przynieść wymierne korzyści. Dostrzegliśmy tu potencjał i możliwości działań w zakresie pozyskania środków z UE. Partnerskie połączenie sześciu gmin w pozyskiwaniu funduszy unijnych stanie się znaczącym krokiem ku rozwojowi terenów położonych pomiędzy Sanem a Łęgiem.

Czy, zostając członkiem „SANŁĘG-u”, Gmina stawiała sobie jakieś szczególne cele i zadania?

Przed podjęciem uchwały o przystąpieniu do LGD „SANŁĘG” dokonano szczegółowej analizy zasad i celów działania. W oparciu o Lokalną Strategię Rozwoju opracowano własny plan działania, sprecyzowano cele szczegółowe, które dotyczyły głównie poprawy wizerunku gminy w zakresie organizacji i budowy miejsc wypoczynku, rekreacji, sportu. Ważnym elementem przyjętych celów było kultywowanie tradycji ludowych poprzez wykorzystanie lokalnego potencjału – zespołów obrzędowych i śpiewaczych, rękodzieła twórców ludowych.
Znając potencjalny budżet, mogliśmy ubiegać się o środki możliwe do pozyskania. Zaznaczyć należy, że działalność w LGD spowodowała uaktywnienie pracy organizacji pozarządowych, a przede wszystkim współdziałania różnych środowisk i instytucji.

Partnerstwo w ramach LGD otworzyło drogę do pozyskiwania środków unijnych na przedsięwzięcia zgodne z Lokalną Strategią Rozwoju. Wskazano działania, w ramach których można uzyskać dofinansowanie. Jedno z nich to „Odnowa i rozwój wsi”. Jakie najważniejsze inicjatywy i przez kogo zostały dotychczas zrealizowane dzięki tym środkom?

Działanie „Odnowa i rozwój wsi” to proces obejmujący bardzo szerokie spektrum przedsięwzięć, wpływających na podwyższenie jakości życia na wsi i tożsamość jej mieszkańców. Wartości, które odgrywają bardzo istotną rolę w rewitalizacji terenów wiejskich, związane są z historią, kulturą oraz tradycją, czyli wszystkim tym, co można objąć pojęciem dziedzictwa kulturowego wsi. Gmina Grębów złożyła dwa projekty w ramach tego działania.
Pierwszy projekt to budowa boiska sportowego w Jamnicy – otrzymana kwota dofinansowania 235 200,00 zł. Drugi, budowa boiska sportowego w Krawcach – kwota dofinansowania 105 131,00 zł. Dzięki realizacji tych projektów powstały piękne, nowoczesne obiekty sportowe, będące dzisiaj wizytówkami naszej gminy. Szczególną zaletą tego działania jest to, że o kierunkach rozwoju wsi oraz o rodzaju przedsięwzięć w danej miejscowości decydują sami jej mieszkańcy. Chętnie uczestniczą oni w tych procesach, dzięki czemu kształtuje się poczucie zaangażowania w rozwój lokalny oraz w planowanie swojej przyszłości.

A jak wygląda dotychczasowe zainteresowanie „Małymi projektami”? Jacy beneficjenci najczęściej składali wnioski w ramach tego działania i co udało im się osiągnąć?

Stwierdzić należy, że „Małe projekty” cieszą się dużym zainteresowaniem na obszarach wiejskich. Beneficjentem tego działania może być prawie każdy, od osoby fizycznej poprzez organizacje pozarządowe, przedsiębiorców, po sektor publiczny, czyli między innymi gminy. Również i nasza gmina upatrywała w „Małych projektach” możliwości pozyskania środków na promocję czy też organizację wydarzeń publicznych, na co z reguły brakuje pieniędzy w skąpych budżetach wiejskich gmin.
Najwięcej projektów z tego działania złożyła Gmina i Gminne Centrum Kultury w Grębowie. Zrealizowaliśmy ciekawe projekty w zakresie budowy i doposażenia miejsc wypoczynku, placów zabaw, było również działanie w zakresie upowszechniania i promocji lasowiackiej kultury, obrzędów i zwyczajów. Natomiast Gminne Centrum Kultury w ramach swoich projektów organizowało cykliczne imprezy kulturalne, na przykład Gminne Pikniki Dożynkowe jak też cykliczne Pikniki Folkloru.
Należy stwierdzić, że dla stowarzyszeń, fundacji i innych podmiotów prawnych jest to możliwość włączenia się w realizację celów dla obszaru Lokalnej Grupy Działania opisanych w Lokalnej Strategii Rozwoju, głównie w dziedzinie wspierania przedsiębiorczości, turystyki, rozwoju kultury, aktywizacji społeczności. Stąd też „Małe projekty” wydają się być bardzo atrakcyjną ofertą dla rozwoju miejscowości i samych mieszkańców objętych programem LEADER.
„Małe projekty” opierają się na refundacji środków, a organizacje pozarządowe nie decydują się na takie rozwiązanie, ponieważ zazwyczaj mają na koncie jedynie kwoty uzbierane z symbolicznych składek członkowskich. Reasumując, nasuwa się pytanie, czy rzeczywiście nie ma możliwości stworzenia warunków organizacjom wiejskim czy aktywnym grupom na realizację swoich inicjatyw? Pozostawienie zasad finansowania w dotychczasowej formie ogranicza bardzo oddolne działania, co przecież było głównym celem programu LEADER.

Wspomnijmy również o działaniach „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” oraz „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”. Czy rolnicy i przedsiębiorcy wykazali zainteresowanie nimi?

W gminie Grębów zauważyć można, iż w ostatnich latach chętnych na rozwój i tworzenie firm na wsi jest wielu, jednak zainteresowanie pozyskiwaniem dotacji z tego programu jest nikłe. Ten stan rzeczy dziwi i zaskakuje, ponieważ warunki działania są dość atrakcyjne, a Gmina prowadzi szeroką informację i pomoc w tym zakresie. Działają okresowe punkty konsultacyjne, prowadzone są cykliczne szkolenia. Z relacji rolników wynika, że program ten jest skomplikowany i bardzo czasochłonny, dlatego niewielu decyduje się na ubieganie się o dotacje, niełatwo uzyskać wsparcie na działalność gospodarczą, odstraszają już same wymogi formalne. Z naszej gminy złożono – niestety – tylko jeden wniosek. Firma „Dźwigmar 2” ze Stalów otrzymała dofinansowanie w kwocie 147 000,00 zł w zakresie inwestycji w środki trwałe.
Pragniemy to zmienić. W dalszej pracy i naszej działalności w LGD będziemy dążyć do tego, aby bardziej przybliżyć i zainteresować mieszkańców naszej gminy tymi programami.

Jak dotychczasowe partnerstwo w ramach LGD „SANŁĘG” wpłynęło na rozwój gminy Grębów, zdobywanie nowych doświadczeń przez samorząd i integrację mieszkańców?

Partnerstwo w ramach LGD „SANŁĘG” w sposób oczywisty wpłynęło na rozwój gminy. Powstałe obiekty, o których wspomniałem, tętnią życiem, gromadzą mieszkańców na imprezach rekreacyjno – kulturalnych i sportowych, tym samym wpływają pozytywnie na integrację lokalnej społeczności. Wszystkie obiekty powstałe dzięki środkom pozyskanym w ramach działalności w LGD opatrzone są logo LGD i przypominają mieszkańcom, dzięki jakiemu finansowaniu powstały. Mieszkańcy chętnie uczestniczą w konsultacjach dotyczących projektów i współdecydują o Strategii Rozwoju Gminy.
Nie byłoby efektów bez zaangażowania wielu osób, dlatego, korzystając z okazji, pragnę podziękować wszystkim pracownikom zaangażowanym w działalność LGD. Myślę tu o pracownikach Urzędu Gminy Grębów przygotowujących nasze projekty, jak również o pracownikach „SANŁĘG-u”, którzy profesjonalnie i z pełnym zaangażowaniem prowadzą całą dokumentację, służąc radą i pomocą. Współpraca w całej LGD układa się bardzo dobrze, dążymy do tego, aby nasze projekty były należycie przygotowywane i wysoko oceniane.

Czy, Pana zdaniem, formuła Lokalnych Grup Działania sprawdza się? Czy warto ją kontynuować w nowej perspektywie finansowej? Czy Gmina Grębów będzie nadal uczestniczyć w zawiązanym partnerstwie?

Proszę wybaczyć, ale to pytanie traktuję raczej jako retoryczne. Biorąc pod uwagę dotychczasowe korzyści wynikające z uczestnictwa, z przekonaniem mogę powiedzieć, że nadal będziemy działać aktywnie w LGD „SANŁĘG” uczestnicząc w jej pracach z jeszcze większym zaangażowaniem. Czekamy na nową perspektywę, nowe możliwości i działania służące rozwojowi terenów położonych pomiędzy Sanem a Łęgiem.

Dziękuję Panu serdecznie za rozmowę.

Fot. Archiwum Urzędu Gminy w Grębowie – Kazimierz Skóra – wójt gminy Grębów