Losy własnej rodziny przeplatane historią dwóch miast i osobistymi wspomnieniami – takie są „Peregrynacje pamięci” Marty Gduli-Żukowicz. Autorka, w dwóch książkach opatrzonych wspólnym tytułem, opisuje przedwojenny i powojenny Leżajsk widziany oczami jej ojca, a także ćwierć wieku, jakie spędziła w Lubaczowie. I przymierza się do wydania kolejnego tomu – dotyczącego Stalowej Woli.
23 kwietnia, w Miejskiej Bibliotece Publicznej im Melchiora Wańkowicza w Stalowej Woli, na spotkaniu promującym – póki co – dylogię, zjawili się nie tylko miłośnicy literatury, ale także znajomi i rodzina autorki. Poetka i autorka wspomnieniowej literatury odpowiedziała m.in. na pytanie, jaki był impuls do tego, by prywatne dzienniki i zapiski przekształcić w formę książki. Jak się okazało, nie było to proste. Przyczyny często były prozaiczne. Jak choćby te przy redagowaniu notatek ojca Kazimierza.
– Miał bardzo trudny charakter pisma. Wiele godzin spędziłam nad odszyfrowywaniu tego, co spisał. A opowiedział między innymi historię uwięzienia w obozie koncentracyjnym w Mauthausen – dzieliła się ze zgromadzonymi autorka.
Pierwsza książka, opatrzona podtytułem „Przedwojenny i powojenny Leżajsk”, to losy nie tylko ojca pani Marty, ale historia Leżajska i jego mieszkańców. Autorka pokazuje także postawy zwykłych obywateli wobec okupanta, sytuację polityczną i nastroje społeczne na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Nie brak również fotografii, skanów archiwalnych dokumentów czy szczegółowych drzew genealogicznych. Druga pozycja, dotycząca Lubaczowa, obok jeszcze bogatszej warstwy dokumentalnej, zawiera wspomnienia związane z dwudziestoletnim pobytem rodziny Gdulów w Lubaczowie, a bez mała dwudziestopięcioletnim ojca pani Marty – który został powołany na stanowisko przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej w Lubaczowie.
Prezentację książki w MBP przeplatał Ryszard Mścisz, czytając fragmenty „Peregrynacji pamięci”. Natomiast wnuczka autorki – Zuzanna Żukowicz, zaśpiewała piosenkę Edyty Geppert „Kocham cię życie” oraz „Naszych Matek maleńkie mieszkanka” z repertuaru Michała Bajora.
TOMASZ GOTKOWSKI
Fot. Tomasz Gotkowski – Bohaterka spotkania autorskiego Marta Gdula-Żukowicz i polonista Ryszard Mścisz
