W regionie nadsańskim jest wiele ciekawych miejsc, które warto zobaczyć. Do nich zalicza się Dwór Mniszchów. Mieści się w Bielinach koło Ulanowa. Jest to oczywiście powiat niżański.

Bieliny miały wielu właścicieli. Pierwszymi z nich byli Jaguszowscy herbu Hadbank. Właśnie taką informację możemy znaleźć w Kronikach Jana Długosza.

Kolejnym właścicielem stał się Stanisław Uliński, herbu Dołęga. Był on również podczaszym ziemi przemyskiej i założycielem Ulanowa. To od jego nazwiska wywodzi się nazwa tego miasta. Jego rządy szacuje się na początek XVII wieku.

Jeszcze w tym samym stuleciu Bieliny trafiły w posiadanie rodu Mniszchów. To dla nich wybudowano dwór. Obiekt miał wyjątkowo piękny park z rzadkim drzewostanem. Dodatkowo znajdowały się w nim zbiorniki wodne. Był bogaty w różnorodną faunę i florę. Niestety, kolejni właściciele zaniedbywali rezydencję. Spowodowało to zanik świetności dworu.

Na szczęście ostatni właściciel dworu dokonał odbudowy zabytku. Prężnie też zarządzał ziemskim majątkiem. Był nim Książę Włodzimierz Czartoryski – postać niezwykle wszechstronna i zasłużona. Cieszył się też sympatią okolicznej ludności. W czasie II wojny światowej uratował wielu mieszkańców Bielin od niewoli okupanta. Kiedy wojna dobiegła końca, Czartoryscy musieli uciekać przed Armią Czerwoną za granicę.

Warto wspomnieć, że za rządów Księcia Włodzimierza powstały przy dworze czworaki, budynki gospodarcze, stajnie, chlewnie oraz dom zarządcy. To był niewątpliwie czas wielkiego renesansu dla dworu i Bielin.

Nie można też pominąć faktu, że 27 czerwca 2021 roku została podpisana umowa dotycząca remontu posiadłości przez właściciela Zakładu Remontowo Budowlanego – Jana Bajka oraz Stanisława Garbacza – burmistrza Gminy i Miasta Ulanów w obecności Rafała Webera – wiceministra infrastruktury i Roberta Bednarza – starosty niżańskiego. Rewitalizacji zostanie również poddany cały park otaczający dwór. Zostaną oczyszczone stawy i rowy. Oczywiście drzewostan parkowy również będzie zabezpieczony. Powstaną też alejki z oświetleniem.

Prace zostały wycenione na 3,5 miliona złotych. Z tego 85 proc. pochodzi z Funduszy Norweskich, które pozyskała Gmina Ulanów wspólnie ze Stowarzyszeniem „Bieliny – wieś nad Sanem”. Natomiast przyznało je Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wniosek złożony w ministerstwie nosił nazwę „Remont zespołu dworsko-parkowego w Bielinach w celu rozszerzenia oferty kulturalnej Gminy Ulanów”.

Plany co do celów wyremontowanego dworu są bardzo szczytne. Oczywiście chodzi tu o przeznaczenie zabytku na działalność kulturalno – edukacyjną. Do tej działalności możemy zaliczyć: wystawy muzealne, szkolenia, warsztaty czy koncerty.

NATALIA ŻURECKA-GIL

Rys. Natalia Żurecka-Gil

Dwór Mniszchów w Bielinach koło Ulanowa